Suy thận là một bệnh lý nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng lọc máu và bài tiết của thận. Bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe, tinh thần và kinh tế của người bệnh và gia đình. Theo thống kê, Việt Nam có khoảng 10 triệu người mắc bệnh thận mạn tính, trong đó 0,1% dân số bị suy thận giai đoạn cuối. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh suy thận.
Suy thận là gì?
Suy thận là tình trạng thận không thể hoạt động hiệu quả, không loại bỏ được chất thải và dịch thừa ra khỏi cơ thể. Bệnh có thể là tạm thời (cấp tính) hoặc lâu dài (mạn tính). Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng như: tăng huyết áp, thiếu máu, loãng xương, rối loạn nội tiết, nhiễm trùng, suy tim và thậm chí tử vong.
Bệnh suy thận thường không có nhiều triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, do thận có khả năng thích nghi và hỗ trợ cho nhau. Do đó, nhiều người bệnh không biết mình bị bệnh cho đến khi thận bị hư hại nghiêm trọng. Để phát hiện sớm bệnh suy thận, bạn nên thường xuyên kiểm tra chức năng thận bằng các xét nghiệm máu, nước tiểu và siêu âm.
Nguyên nhân gây suy thận
Suy thận có thể là hậu quả của nhiều nguyên nhân khác nhau, tùy thuộc vào loại bệnh suy thận cấp tính hay mạn tính. Một số nguyên nhân phổ biến gây suy thận là:
- Giảm lưu lượng máu đến thận
- Khi lượng máu đến thận bị giảm đột ngột, thận sẽ không nhận đủ oxy và dinh dưỡng để hoạt động, dẫn đến suy thận cấp tính. Một số tình trạng có thể gây ra hiện tượng này là: bệnh tim, suy gan, bỏng nặng, dị ứng, nhiễm trùng huyết, mất máu nhiều… Ngoài ra, việc sử dụng thuốc hạ huyết áp và thuốc chống viêm cũng có thể làm giảm lượng máu đến thận.
- Tắc nghẽn đường tiết niệu
- Khi đường tiết niệu bị tắc nghẽn, nước tiểu sẽ không thể thoát ra khỏi cơ thể, gây áp lực lên thận và làm hư hại cơ quan này. Nguyên nhân gây tắc nghẽn đường tiết niệu có thể là: các khối u ở đại tràng, bàng quang, tuyến tiền liệt (nam giới) hoặc cổ tử cung (nữ giới), sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt, máu đông ở đường tiết niệu, tổn thương dây thần kinh điều khiển bàng quang…
Các nguyên nhân khác
Ngoài hai nguyên nhân trên, còn có một số nguyên nhân khác có thể gây suy thận, như:
- Máu đông ở trong hoặc quanh thận.
- Nhiễm trùng thận.
- Nhiễm độc kim loại nặng.
- Viêm mạch máu thận.
- Bệnh lupus.
- Viêm cầu thận.
- Hội chứng tan máu và tăng urê máu.
- Đau tủy xương.
- Xơ cứng bì.
- Xuất huyết gây giảm tiểu cầu huyết khối.
- Các loại thuốc điều trị ung thư.
- Cách phòng ngừa suy thận
Để phòng ngừa suy thận, bạn nên chú ý đến những điều sau:
- Kiểm tra thường xuyên chức năng thận, đặc biệt nếu bạn có nguy cơ cao mắc bệnh thận mạn tính, như: bệnh tiểu đường, bệnh cao huyết áp, bệnh tim mạch, bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh nhiễm trùng thận, bệnh viêm cầu thận, bệnh lupus, bệnh xơ cứng bì, bệnh gút, bệnh đái tháo đường, bệnh HIV/AIDS, bệnh ung thư, bệnh nhiễm độc kim loại nặng…
- Ăn uống lành mạnh, hạn chế muối, đường, chất béo, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm có chứa nhiều protein động vật, thực phẩm có chứa nhiều oxalat (như rau chân vịt, cà chua, cà phê, sô cô la…).
- Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 1,5-2 lít, tùy thuộc vào hoạt động và thời tiết. Nước giúp thận lọc máu và bài tiết chất thải hiệu quả hơn.
- Tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần. Tập thể dục giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, hạ huyết áp, kiểm soát đường huyết, giảm cân và tăng cường hệ miễn dịch.
- Hạn chế uống rượu, bia và hút thuốc lá. Rượu, bia và thuốc lá có thể gây hại cho thận, tăng nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính và suy thận.
- Sử dụng thuốc một cách an toàn và hợp lý. Tránh sử dụng quá liều hoặc lâu dài các loại thuốc có thể gây hại cho thận, như: thuốc hạ huyết áp, thuốc chống viêm, thuốc chống đông máu, thuốc điều trị ung thư… Nếu bạn cần sử dụng thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ.
Có nhiều phương pháp điều trị suy thận, tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ và giai đoạn của bệnh. Một số phương pháp phổ biến nhất hiện nay
- Điều trị nội khoa: nhằm điều trị nguyên nhân, triệu chứng và biến chứng của suy thận, kiểm soát huyết áp, cholesterol, đường huyết, cân bằng điện giải và dinh dưỡng1.
- Chạy thận nhân tạo: là phương pháp lọc máu bên ngoài cơ thể bằng một máy chạy thận, giúp loại bỏ chất thải và dịch thừa ra khỏi cơ thể2.
- Lọc màng bụng: là phương pháp lọc máu bằng cách đưa một dung dịch đặc biệt vào bụng của bệnh nhân, giúp trao đổi chất qua màng bụng3.
- Ghép thận: là phương pháp thay thế thận bị suy yếu bằng một quả thận khỏe mạnh từ người hiến tạng hoặc người sống.
Bạn có thể tham khảo thêm các bài viết sau để biết thêm chi tiết về các phương pháp điều trị suy thận:
- Suy thận mạn: Các phương pháp điều trị và hiệu quả
- Suy thận: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Các phương pháp điều trị suy thận phổ biến nhất hiện nay
Hy vọng bài viết của tôi có ích cho bạn. Chúc bạn sức khỏe!